14.3 : Psychoza: Cele farmakoterapii

Leki przeciwpsychotyczne są kluczową metodą leczenia ostrych i przewlekłych psychoz, choroby afektywnej dwubiegunowej i zaburzeń zachowania. Wybór tych leków zależy od kilku czynników, w tym stanu choroby, oceny klinicznej, możliwych interakcji lekowych i wrażliwości pacjenta na działania niepożądane. W natychmiastowych scenariuszach, takich jak majaczenie i demencja, krótkotrwałe leczenie małymi dawkami typowych lub atypowych środków o dużej sile działania może skutecznie kontrolować zaostrzenie objawów. W przypadku psychozy choroby Parkinsona preferowanym leczeniem są atypowe leki przeciwpsychotyczne.

Głównymi celami tego ostrego leczenia przeciwpsychotycznego jest zmniejszenie pobudzonego zachowania, poprawa organizacji myśli i zmniejszenie wycofania społecznego. Jednak przestrzeganie leczenia jest często trudne ze względu na działania niepożądane leków, dysfunkcję poznawczą, używanie substancji psychoaktywnych i ograniczony wgląd pacjentów w ich własną chorobę. Trudności te mogą zwiększać ryzyko nawrotu. W przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej, aby złagodzić to ryzyko, leczenie przeciwpsychotyczne można przedłużyć o kilka miesięcy po ustąpieniu manii i psychozy. W przypadku chorób przewlekłych, takich jak schizofrenia i zaburzenia urojeniowe, konieczne staje się długotrwałe leczenie. Jeśli jest ono prawidłowo przestrzegane, może znacznie zmniejszyć wskaźniki nawrotów. Jednak niektórzy pacjenci mogą nie reagować na leczenie farmakologiczne, co sugeruje chorobę oporną na leczenie. W takich przypadkach można zastosować klozapinę lub terapię elektrowstrząsową.

Ważne jest, aby pamiętać, że odpowiedź na leczenie przeciwpsychotyczne w ostrej schizofrenii może wystąpić w ciągu kilku godzin do kilku dni. Mimo to maksymalna odpowiedź na lek może trwać tygodnie, szczególnie w przypadku objawów negatywnych. Atypowe leki przeciwpsychotyczne ogólnie wykazują podobną lub nieznacznie lepszą skuteczność niż typowe leki przeciwpsychotyczne w leczeniu schizofrenii, przy czym pewne dowody sugerują, że oferują one niewielkie korzyści w leczeniu objawów negatywnych i deficytów poznawczych. Jednak ich główna różnica polega na korzystniejszym profilu neurologicznych działań niepożądanych. Przyrost masy ciała i problemy metaboliczne pozostają istotnymi wyzwaniami w długotrwałym leczeniu. Jeśli po dwóch tygodniach nie ma odpowiedzi, należy przeprowadzić ponowną ocenę kliniczną, w tym ocenę przestrzegania zaleceń lekarskich, przed rozważeniem dostosowania dawki lub zmiany leku.

Podsumowując, leki przeciwpsychotyczne są kluczowe w leczeniu poważnych schorzeń psychicznych. Skuteczne stosowanie zależy od starannego doboru, właściwego przestrzegania i ciągłego monitorowania reakcji pacjenta. W niektórych trudnych przypadkach mogą być wymagane alternatywne metody leczenia, takie jak klozapina (Clozaril) lub terapia elektrowstrząsowa (zabiegi EW). Klozapina i olanzapina (Zyprexa), ze względu na wysokie ryzyko metaboliczne, są stosowane jako ostateczność w przypadkach opornych na leczenie.