4.9 : Astma III: Klasyfikacja, objawy i powikłania

Astma, powszechna przewlekła choroba układu oddechowego, jest klasyfikowana ze względu na częstość i nasilenie objawów, a także upośledzenie czynności płuc. Zrozumienie tej klasyfikacji jest niezbędne do odpowiedniego leczenia i postępowania. Oto szczegółowy opis klasyfikacji astmy oraz jej cech klinicznych i powikłań:

Klasyfikacja astmy

• Astma przerywana:
• Objawy występują rzadziej niż dwa razy w tygodniu.
• Nocne wybudzenia z powodu astmy występują rzadziej niż dwa razy w miesiącu.
• Krótko działający beta-agonista (SABA) w celu kontroli objawów jest stosowany rzadziej niż dwa razy w tygodniu.
• Brak zakłóceń w codziennych czynnościach.
• Funkcja płuc (FEV1 czyli natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa) jest prawidłowa między zaostrzeniami.
• Astma łagodna przewlekła:
• Objawy występują częściej niż dwa razy w tygodniu, ale nie codziennie.
• Nocne wybudzenia występują trzy do czterech razy w miesiącu.
• Stosowanie SABA częściej niż dwa razy w tygodniu, ale nie codziennie.
• Nieznaczne ograniczenia w codziennych czynnościach.
• FEV1 czyli natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa jest większa niż 80% przewidywanej wartości. Podczas zaostrzenia FEV1 czyli natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa zwykle spada poniżej 80% przewidywanej wartości, co odzwierciedla zwężenie dróg oddechowych i zmniejszony przepływ powietrza.
• Astma umiarkowana przewlekła:
• Codzienne objawy.
• Objawy nocne występują częściej niż raz w tygodniu, ale nie każdej nocy.
• Codzienne stosowanie SABA.
• Pewne ograniczenia w codziennych czynnościach.
• FEV1, czyli natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa, wynosi od 60% do 80% przewidywanej wartości.
• Astma ciężka przewlekła:
• Objawy występują przez cały dzień, każdego dnia.
• Częste nocne wybudzenia.
• SABA jest stosowana kilka razy dziennie.
• Bardzo ograniczone w zwykłych czynnościach.
• FEV1, czyli natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa, wynosi mniej niż 60% przewidywanej wartości.

Objawy kliniczne astmy

• Kaszel: często przewlekły, gorszy w nocy lub wczesnym rankiem.
• Świszczący oddech: wysoki, gwiżdżący dźwięk, szczególnie podczas wydechu.
• Duszność: szczególnie podczas wysiłku lub w nocy.
• Ucisk w klatce piersiowej: uczucie ucisku lub ciężkości w klatce piersiowej.
• Inne objawy: objawy astmy mogą się zmieniać w czasie i mogą być wywoływane przez alergeny, zimne powietrze, wysiłek fizyczny lub infekcje dróg oddechowych.

Powikłania astmy

Astma, zwłaszcza jeśli nie jest dobrze kontrolowana, może prowadzić do szeregu powikłań:

• Częste zaostrzenia: ciężkie ataki astmy wymagające leczenia ratunkowego lub hospitalizacji.
• Remodeling dróg oddechowych: długotrwały stan zapalny może prowadzić do trwałych zmian strukturalnych w drogach oddechowych.
• Pogorszenie jakości życia: ograniczenia w codziennych czynnościach, zaburzony sen i częste objawy mogą znacząco wpłynąć na jakość życia.
• Stan astmatyczny: ciężka postać ataku astmy, która nie reaguje na standardowe leczenie i może zagrażać życiu.
• Implikacje psychologiczne: lęk, depresja i stres mogą być związane z przewlekłym leczeniem astmy.
• Powikłania oddechowe: w tym zapalenie płuc i niedodma, szczególnie w ciężkich lub źle leczonych przypadkach.
• Zmniejszona funkcja płuc: uporczywy stan zapalny i zmiany strukturalne w drogach oddechowych mogą pogorszyć funkcję płuc.

Skuteczne leczenie astmy obejmuje przestrzeganie planów leczenia, unikanie czynników wyzwalających i stałe monitorowanie, co ma kluczowe znaczenie w kontrolowaniu astmy i unikaniu powikłań. Regularne konsultacje z pracownikami służby zdrowia mają kluczowe znaczenie dla skutecznego leczenia astmy.